Kayzerin Kararı
Sezar askerlerine Rubikonu geçmelerini emreder. |
Sezar ordusuyla beraber ünlü Rubikon nehrinin önüne geldiğinde o kararı nasıl verdi, ya da ne zaman vermişti? Pompey’i yok edilecek tek rakip olarak görüp Romaya ordusuyla yürürken o ünlü sözü orada mı söylemişti, “zarlar atıldı” tam olarak bizim tabirimiz ile ok yaydan çıktı anlamındadır. Rubikon nehri Roma cumhuriyetini generallerin idareyi ele geçirme düşüncelerini engellemek için belirlenmiş bir hattı.
Bir general seferden dönüşünde başkente gelirken ordusunu Rubikon nehrinin ardında bırakmak zorundaydı. Ordu İle nehri geçmek Romaya yürümek anlamına geliyordu bu da cumhuriyet için hiç iyi değildi. Bu yüzden önemli bir anlam içermekteydi. Bügün kullanılan Rubikonu geçmek tabiri buradan gelmedir. Siyasi anlamda bazı sınırları aşıp son sözü söylemek anlamında kullanılır. Sezar kararını vermiş harekete geçmişti, Rubikonu ordusu ile geçip Romaya imparatorluğunu ilan etmeye gidiyordu. Yani ok yaydan çıkmıştı artık …
Kılıç ve düğüm
İskender tek darbede düğümü keser |
Bizim Büyük İskender olarak tanıdığımız, batı dünyasının Alexander the Great olarak andığı kişi Makedonya kralı İskenderdir. Makedonya deyince hala süren bir anlam karmaşası var aydınlatmaya çalışayım. Antik dönemdeki Makedonya bir Yunan şehir devleti idi. Şu an Makedonya dediğimiz bölgede yer alıyordu. Bugün kü Makedonya Güney slavlarının bir bölümünün oluşturduğu bir ülke, ve MÖ 400 lerdeki Yunan şehir devleti ile ırksal bağlantısı yok. Kültürel veya manevi bir bağlantı olmalı ki, Makedonlar İskenderi sahiplenmek adına Başkente bir heykelini diktiklerinde Yunanistan kıyameti kopardı. İskenderin krallığını yaptığı Makedonya halkı Yunan dı ve Slavlar henüz buralara gelememişti.
İskender Babası II.Philip ölüp tahtı devraldığında henüz 18 yaşındaydı. Babasının bıraktığı güçlü ordu, keskin karakteri, hırsı, liderlik ve savaş kabiliyeti ile birleşince ortaya tüm zamanların en büyük istilacı ve savaşçılarından biri ortaya çıkmış. Gordion Frigya devletinin başkenti. Uzak değil Anadolunun ortası. İskenderin Anadoluda geçmiş ünlü hikayelerinden biri burada gerçekleşmiş. Efsanevi Gordion düğümü uzun zamandır çözülemeden Gordion şehrinin girişinde durmaktadır. İskender Asya'ya doğru yürürken ününe ün katmak için bu kente de uğrar tabiiki. Düğümü çözmek yerine bir kılıç darbesi ile koparır. Kehanete göre bu düğümü çözen kişi Asyanın hakimi olacaktır. İskender Öyle ya da böyle Asyanın hakimi olur. Her ne kadar kahinler bu düğümü çözmek yerine kesmesinin erken yaşta ölümüne sebep olduğunu söyleselerde, hedefine ulaşmıştır.
Şimdi gelelim üçüncü hikayeye bunu da anlattıktan sonra karar cesaret hareket ve daha önemlisi bunu yapan kişinin kim olduğu ile ilgili sorgumu yapacağım.
Kolombun Yumurtası
Kolomb yumrtasını masaya diker |
Kristof Kolomb yeni dünyayı resmi olarak batı dünyasına tanıtan kişi olmasa da Atlas okyanusunu aşıp karşıdaki karaya ulaşmış, Avrupalı için yeni bir yol açmıştı. Birgün İspanyolların arasında bir yemekte yaptığı işin ne kadar büyük olduğu, büyük bir başarı olduğu üzerine konuşulurken. İspanyollar bunun çok basit bir iş olduğunu, her İspanyol gemicinin yapabilceğini söylerler. Bunun üzerine Kolomb eline bir yumurta alır bunu dik olarak masanın üzerinde durdurmalarını ister. Bir süre uğraştıktan sonra kimse yapamaz. Belki de denemez bile bazıları. Kolomb sonunda yumurtayı alır, burnunu hafifçe masaya çarparak kırar ve masanın üzerin de dik olarak bırakır. Herkes bunun çok kolay bir iş olduğunu haykırır. Evet der Kolomb çok basit olabilir ama ben yaptım.
Karar Cesaret Hareket
Üç hikaye üçü de dünya tarihine kazınmış kişiliklerin efsane olmuş kararları. Yaptıkları ise ilk bakışta çok basit görünen hatta herhangi birinin yapması durumunda son derece sıradan sonuçlar doğurabilecek. Hatta belki de kınanabilecek davranışlar. Sorgulamaya çalıştığım da tam olarak bu, Sezarın Rubikonu geçmesi nin ardından Pompey ile mücadelesini kazanıp, kendini imparator ilan etmeye kadar götüren kişisel başarısı olmasa söylediği sözün anlamı kalır mıydı? Düğümü çözmek yerine kesmek İskenderden başka birinin aklına gelmemiş miydi? Çok gelişkin bir beynin bir ürünü değil yapılan hareket. acaba herhangi biri kesseydi o düğümü ikibindörtyüz yıl sonra halen anlatılan bir hikeyeye dönüşürmüydü? Dolayısı ile verilen kararın ve yapılan hareketin oluşturduğu etki ile kişinin dünyasal başarıları arasında bir bağlantı var? İspanyolların iddiası da ne kadar haklı görünmüyor mu bugünün modern dünyasından bakılınca. Al gemini bir karaya rastlayana kadar batıya git. Kolomb’un aynı şekilde yumurtaya uyguladığı basit şiddet te insan algısında ilkel bir davranış gibi görünebilir. Cevap belki de zaten yumurta ile verilen cevapta saklı. Kolombun yumurta anlatısının iki versiyonu var. Bu da bu olayın doğruluğuna biraz gölge düşürüyor gibi. Olayı doğru kabul edelim, yumurta örneğini bulup iki örnek arasındaki benzerliği kuran hatta verilecek tepkiyi kestirip bu tepki ile de topluluğa cevabını verebilen zeka ve risk alma kabiliyetinde saklı belki de.
Karar vermek, ama öncelikle kararı verecek cesareti göstermek, daha da önemlisi harekete geçmek. Sonuca gitmek, kişisel başarıya ulaşmak için gerekli unsurlardan bazıları bunlar. Bunlar tamam fakat anlamaya çalıştığım verilen kararın çok basit gibi göründüğü özel durumlarda ise yapılan hareketin sonucunda insanlar üzerinde bıraktığı kalıcı etkinin, hareketi yapan kişinin kim olduğu ile paralel olup olmadığı. Kişi mi daha önemli yoksa olay mı? Yoksa birbirlerini mi büyütüyorlar?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder